Nhiều công trình đang ngày càng hư hỏng

Công trình cống Hàm Long tại xã Tân Viên (huyện An Lão) được xây dựng cách đây hơn 40 năm, hiện đang xuống cấp nghiêm trọng. Nước rò xuyên mang; giàn công tác bị dịch chuyển, hư hỏng, không còn khả năng vận hành. Theo ông Đặng Văn Thủy, công nhân vận hành cống Hàm Long (thuộc Công ty TNHH MTV khai thác công trình thủy lợi Đa Độ), để phục vụ công tác điều tiết nước, đặc biệt trong những cơn bão vừa qua, công ty phải khắc phục tạm thời bằng cách hạ thấp xà phụ để vận hành cánh cống. Thế nên khi mở cống, cánh cống chỉ được nâng lên với cao trình bằng 1/3 so với thiết kế, không bảo đảm công tác tiêu úng khi nước trong hệ thống lớn.

Theo Công ty TNHH MTV khai thác công trình thủy lợi Đa Độ, trên tuyến đê tả Văn Úc có 24 cống dưới đê thì 7 cống được đánh giá là xung yếu, không bảo đảm an toàn trong mùa mưa bão. Trên tuyến đê Hữu Lạch Tray, 3/12 cống dưới đê cũng đang xung yếu. Đặc biệt, tuyến đê biển II chỉ có 2 cống dưới đê, nhưng có 1 cống xung yếu. Cống Cầm Cập trên tuyến đê biển I được Công ty TNHH MTV khai thác công trình thủy lợi Đa Độ tiếp nhận cống từ Công ty Chế biến thủy sản xuất khẩu Hải Phòng năm 2011. Công trình này được xây dựng chưa lâu, nay đã có nhiều bộ phận bị hư hỏng. Phía công ty thủy sản vẫn chưa bàn giao nhà điều hành cống cho doanh nghiệp. Đội ngũ công nhân làm nhiệm vụ vận hành cống đang phải ở nhờ, công ty không có quyền sửa chữa trong khi nhà điều hành xuống cấp. Ngoài ra, doanh nghiệp còn khó khăn khi 2 trạm bơm tiêu lớn là Quang Hưng và Bát Trang, được đầu tư đã lâu, nay thiết bị lạc hậu, bể xả - bể hút đều bị sạt trượt nhiều chỗ; hệ thống điện phục vụ vận hành không bảo đảm, rất khó khăn trong công tác điều tiết nước chống úng.

Tại huyện Vĩnh Bảo, nhiều công trình thủy lợi xây dựng cách đây 30-40 năm, trải qua quá trình vận hành, khai thác phục vụ sản xuất và phòng, chống thiên tai hiện đang xuống cấp. Chẳng hạn, trạm bơm tiêu úng Cộng Hiền với 10 tổ máy, tổng công suất 4.000 m3/giờ, được vận hành liên tục nhưng “rốn nước” Cộng Hiền chưa vơi đã đầy.

Đây cũng là hiện trạng chung của nhiều công trình thủy nông, thủy lợi khác trên địa bàn thành phố.

Các dự án nâng cấp đều dở dang

Trong 5 năm qua, thành phố đầu tư nhiều dự án, chương trình nâng cấp, cải tạo hệ thống thủy nông, thủy lợi Hải Phòng nhưng phần lớn các dự án, chương trình này đều gặp khó khăn về vốn, chậm tiến độ. Chẳng hạn như các dự án nâng cấp thủy nông Lai- Sàng- Họng, dự án nâng cấp thủy lợi An Kim Hải… đều thi công kéo dài vì vướng mặt bằng, thiếu vốn. Đặc biệt, chương trình nâng cấp cải tạo hệ thống trạm bơm điện và kênh tưới sau trạm bơm điện theo Nghị quyết 12 của HĐND thành phố nhu cầu đầu tư lớn nhưng tiến độ chậm.

Theo Trưởng Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Thủy Nguyên Bùi Doãn Nhân, qua gần 5 năm thực hiện Nghị quyết 12, toàn huyện nâng cấp 19 và cải tạo 12 trạm bơm điện với tổng giá trị gần 16 tỷ đồng. Tuy nhiên, số trạm bơm được nâng cấp chưa đáp ứng nhu cầu thực tế trên địa bàn huyện. Theo chương trình, đến hết năm 2015, toàn huyện có 201 trạm bơm điện cần nâng cấp, cải tạo. Hiện, trong số đó nhiều trạm bơm xuống cấp trầm trọng. Theo tinh thần Nghị quyết 12 của HĐND thành phố (khóa 13) về việc cải tạo, nâng cấp hệ thống trạm bơm điện trên địa bàn thành phố, trong gần 5 năm qua, Công ty TNHH MTV khai thác công trình thủy lợi Đa Độ đã tiếp nhận nguồn vốn để đầu tư nâng cấp 15 trạm bơm điện. Như vậy, bình quân mỗi năm chỉ có hơn 3 trạm bơm được tiếp nhận nguồn vốn để nâng cấp, cải tạo. Con số này quá thấp so với nhu cầu thực tế. Ông Bùi Trọng Tuấn, Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT thành phố cho biết, mục tiêu Nghị quyết 12 đặt ra là trong giai đoạn 2010-2015, toàn thành phố phấn đấu nâng cấp, cải tạo 677 trạm bơm điện. Song, sau gần 5 năm thực hiện, toàn thành phố chỉ nâng cấp, cải tạo được 130 trạm bơm, đạt 19% so với mục tiêu. Nguyên nhân chủ yếu do thiếu vốn đối ứng của các địa phương và doanh nghiệp thủy nông.

Hiện Sở Nông nghiệp- PTNT đang cùng các địa phương và doanh nghiệp thủy nông rà soát lại hiện trạng hệ thống thủy nông, thủy lợi, bàn giải pháp tháo gỡ khó khăn về nguồn vốn và mặt bằng, triển khai dứt điểm các dự án và chương trình nâng cấp trạm bơm điện…

Hoàng Yên